Σε μια γωνιά της «άλλης Θεσσαλονίκης», στην Αισώπου 24, κοντά στο Βαρδάρη, λειτουργεί εδώ και χρόνια το σχολείο ελληνικής γλώσσας «Οδυσσέας» για μετανάστες, πρόσφυγες και παλιννοστούντες.
Το ταξίδι του «Οδυσσέα» ξεκίνησε το 1997 στη Θεσσαλονίκη με προορισμό τη δική του «Ιθάκη». Την «Ιθάκη» που θα χωρούσε όλους αυτούς που άφησαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα, το σπίτι τους, πέρασαν τα σύνορα, περπάτησαν ατέλειωτες ώρες, αντιμετώπισαν δυσκολίες και τραγικές καταστάσεις μέχρι την εγκατάστασή τους σε ένα νέο, άγνωστο τόπο. Έναν τόπο στον οποίο συχνά συνάντησαν την ξενοφοβία, το ρατσισμό, τον αποκλεισμό, την εκμετάλλευση και την καταρράκωση της αξιοπρέπειας τους. Και πέρα από όλα αυτά ορθώνονταν μπροστά σε όλους αυτούς τους ανθρώπους τα τείχη μιας γλώσσας που καλά-καλά δεν είχαν ακούσει ποτέ στη ζωή τους.
Απέναντι σε αυτά τα τείχη ο «Οδυσσέας» προσπαθεί να ανοίξει το δικό του δρόμο, το δρόμο της γνώσης, με την εθελοντική, δωρεάν διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας σε ενήλικες μη φυσικούς ομιλητές της.
Εθελοντές δάσκαλοι, φιλόλογοι και φοιτητές/τριες του Π.Τ.Δ.Ε. του Α.Π.Θ. διδάσκουν την ελληνική γλώσσα και συμβάλλουν όχι μόνο στην εκμάθηση, τη βελτίωση και την πιστοποίησή της, αλλά και στην κατανόηση του φαινομένου του ρατσισμού και της ξενοφοβίας, στην αντίσταση των μεταναστών απέναντι σε ρατσιστικές και εθνικιστικές αντιλήψεις καθώς και στην κριτική συνειδητοποίηση της ευρύτερης κοινωνικής πραγματικότητας.
Το 1997 το σχολείο είχε 10 μαθητές και έναν διδάσκοντα. Το 1998 ο αριθμός των μαθητών αυξάνεται σε 65 και οι διδάσκοντες σε τρεις. Με το αποτελεσματικό διδακτικό έργο των εθελοντών εκπαιδευτικών, τους ισχυρούς δεσμούς με τις κοινότητες των μεταναστών, την αναγνώριση και τη δημοσιότητα που γνώρισε το σχολείο των μεταναστών, ο αριθμός των μαθητών αυξάνεται ραγδαία. Μέχρι και το 2010 φοίτησαν περίπου 5500 ενήλικες μαθητές μετανάστες και έχουν διδάξει πάνω από 200 διδάσκοντες.
Σήμερα το σχολείο του «Οδυσσέα» απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα μεταναστών, παλιννοστούντων και προσφύγων με διαφορετικό κοινωνικό, οικονομικό και μορφωτικό επίπεδο.
Η σύνθεση των μαθητών και των μαθητριών του «Οδυσσέα» αντικατοπτρίζει εν μέρει και την εθνοτική σύνθεση των μεταναστών και επαναπατριζόμενων στην Ελλάδα και ειδικότερα στη Θεσσαλονίκη. Συγκεκριμένα, οι μαθητές του σχολείου προέρχονται κυρίως από την Αλβανία και από χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, αλλά υπάρχουν και μαθητές/τριες από άλλες βαλκανικές χώρες, από την Αφρική, τη Λατινική Αμερική, την Κίνα, την Τουρκία, τη Μέση Ανατολή, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, ένας μικρός αριθμός που προέρχεται από χώρες της Δυτικής Ευρώπης αλλά και ενήλικες Έλληνες αναλφάβητοι.
Στόχος του σχολείου είναι να αποτελέσει και χώρο ανάπτυξης κοινωνικών σχέσεων, πολιτισμικών ανταλλαγών, εξομάλυνσης εθνικών αντιθέσεων, χώρο έκφρασης και δημιουργίας. Έτσι λοιπόν διοργανώνει εκδρομές, πολιτιστικές επισκέψεις σε μουσεία και γειτονικές πόλεις, χορούς, προβολές ταινιών, εκθέσεις με έργα των μαθητών. Σ' αυτό το πλαίσιο μάλιστα δημιουργήθηκε και η «Θεατρική Ομάδα Μεταναστών» του“Οδυσσέα”, που συγκροτήθηκε το 2000-2001. Στην πορεία των δέκα αυτών χρόνων η Θεατρική Ομάδα ανέβασε σημαντικές παραστάσεις όχι μόνο στην Θεσσαλονίκη αλλά και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας. Παράλληλα, ο ρόλος της είναι σημαντικός όχι μόνο στην ανατροφοδότηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του σχολείου αλλά και στην κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των ίδιων των συμμετεχόντων μαθητών/τριών μετασχηματίζοντας την καθημερινότητά τους.
Φέτος, όπως κάθε χρόνο, λειτουργούν τμήματα ελληνικών τεσσάρων επιπέδων, κυρίως το απόγευμα, από τις 18:00 ως τις 22:30. Εκτός από μαθήματα ελληνικών, στον “Οδυσσέα” προσφέρονται και μαθήματα Αγγλικής Γλώσσας από Έλληνες καθηγητές, καθώς και μαθήματα Ρωσικής Γλώσσας, από μια παλιά μαθήτρια του «Οδυσσέα», φιλόλογο της Ρωσικής Γλώσσας.
Ο ετήσιος κύκλος των μαθημάτων περιλαμβάνει 2 διδακτικά δίωρα την εβδομάδα, από τον Οκτώβριο μέχρι το Μάιο, αλλά νέα τμήματα μπορούν να δημιουργηθούν καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς.
Για εγγραφές, περισσότερες πληροφορίες ή προσφορά εθελοντικής εργασίας/οικονομικής ενίσχυσης μπορεί να απευθυνθεί κανείς στη γραμματεία του σχολείου στο τηλέφωνο: 2310533940 (18:00-22:30), στο odisseasmet@yahoo.com ή στην ομάδα του “Οδυσσέα” στο facebook, http://on.fb.me/9E8tGa .
Φίστα Γλύκα
Γαζάκης Αντώνης
