Με σημερινή απόφασή του το Συνταγματικό Δικαστήριο της Αυστρίας, κάνοντας δεκτή, για πρώτη φορά, σχετική προσφυγή μιας Αφγανής, θέτει ουσιαστικά τέρμα στην επαναπροώθηση στην Ελλάδα, προσφύγων που είχαν πρωτοεισέλθει στη χώρα μας και βρέθηκαν στη συνέχεια στην Αυστρία, και στη βάση της αποκαλούμενης Συμφωνίας του Δουβλίνου επαναπροωθούνταν από τις αυστριακές αρχές στην Ελλάδα.
Είχαν προηγηθεί με παρόμοιες αποφάσεις άλλες χώρες, όπως η Δανία, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Βρετανία,, το Βέλγιο και πολύ πρόσφατα και η η Σουηδία, οι οποίες στηρίχτηκαν σε σχετικές αποφάσεις του του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Στρασβούργου, αλλά και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου ( βλ προηγούμενη ανάρτηση).
Η απόφαση του αυστριακού Ανωτάτου Δικαστηρίου αίρει, για πρώτη φορά, ως αντισυνταγματική, την επαναπροώθηση στην Ελλάδα ατόμων αιτούντων άσυλο και θέτει ένα νέο εμπόδιο σε παρόμοιες επαναπροωθήσεις στη συγκεκριμένη χώρα η οποία δέχεται κριτική από διεθνείς οργανισμούς, όπως η Υατη Αρμοστία Προσφύγων του ΟΗΕ και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις για τις άθλιες συνθήκες που επικρατούν εκεί στο θέμα του ασύλου.
Όπως αναφέρεται σχετικά στην απόφαση, πριν την επαναπροώθηση προσώπων που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας θα πρέπει οι αυστριακές αρχές σε διαβούλευση με τις ελληνικές αρχές να έχουν από αυτές τη διαβεβαίωση για μια ιδιαίτερη φροντίδα των συγκεκριμένων προσώπων, διαφορετικά διακόπτεται η διαδικασία επαναπροώθησης.
Στην απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου στη Βιέννη, με την οποία γίνεται δεκτή η προσφυγή που έκανε σε αυτό γυναίκα από το Αφγανιστάν με τρία ανήλικα παιδιά, σημειώνεται, πως, λόγω της αναμφισβήτητα δύσκολης κατάστασης στην περίθαλψη αιτούντων άσυλο στην Ελλάδα, μια επαναπροώθηση θα μπορούσε να οδηγήσει σε παραβίαση της προβλεπόμενης στη Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων απαγόρευσης βασανιστηρίων όπως και απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης.
Επιπλέον οι Αυστριακοί ανώτατοι δικαστές προβλέπουν στη σημερινή απόφασή τους πως μελλοντικά εάν οι αυστριακές αρχές προτίθενται να προβούν σε επαναπροώθηση στην Ελλάδα μητέρων με μικρά παιδιά ή ασυνόδευτων παιδιών, τότε θα πρέπει για κάθε επί μέρους περίπτωση να εξασφαλίζουν τη συγκεκριμένη διαβεβαίωση των ελληνικών αρχών για την εκεί φροντίδα των επαναπροωθούμενων προσώπων, διαφορετικά απαγορεύεται η επαναπροώθηση.
Σε ανακοίνωση του αυστριακού Υπουργείου Εσωτερικών αναφέρεται ότι η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου σε σχέση με το αποκαλούμενο "Δουβλίνο-2", λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και θα εφαρμοστεί άμεσα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η Αυστρία έχει προχωρήσει μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες του 2010 σε συνολικά 161 επαπαναπροωθήσεις στην Ελλάδα, ενώ σε 369 περιπτώσεις υπήρξε η συγκατάθεση της Ελλάδας για την ανάληψη της διαδικασίας παροχής ασύλου, σε πολλές όμως περιπτώσεις η Αυστρία ανέλαβε από μόνη της την αντίστοιχη διαδικασία. Προστίθεται ακόμη, πως μέχρι τον περασμένο Αύγουστο υπήρξαν 386 διαδικασίες συνεννόησης για την αποσαφήνιση ποιά των δύο χωρών είναι αρμόδια στη βάση του "Δουβλίνο-2" για την εκάστοτε περίπτωση.
Διαφορετικές ήταν οι αντιδράσεις της αυστριακής αντιπολίτευσης στη σημερινή απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου, η οποία χαιρετίζεται από το Κόμμα των Πρασίνων, το οποίο ζητά από την Αυστριακή υπουργό Εσωτερικών, Μαρία Φέκτερ, την διακοπή των επαναπροωθήσεων προς την Ελλάδα και την προώθηση στην Ευρωπαική Ενωση της θέσπισης ενός "αξιοπρεπούς ανθρώπινου συστήματος ασύλου".
Αντιθέτως, τα δύο ακροδεξιά και εθνικιστικά κόμματα, το Κόμμα των Ελευθέρων και το μικρότερο, Συνασπισμός Μέλλον της Αυστρίας, άσκησαν έντονη κριτική στην απόφαση, τονίζοντας, το μεν πρώτο, ότι αυτή οδηγεί στην τελείως λάθος κατεύθυνση, το δε δεύτερο επισημαίνει ότι "είναι παράλογο να υπονομεύεται η Συμφωνία του Δουβλίνου από αποφάσεις δικαστηρίων" και ζητά την αποπομπή της Ελλάδας από τη Συνθήκη Σένγκεν.
Η Αυστρία, παρά την κριτική διαφόρων οργανώσεων όπως η Διεθνής Αμνηστία και άλλες ΜΚΟ συνέχιζε τις επαναπροωθήσεις, τις οποίες η υπουργός Εσωτερικών Μαρία Φέκτερ δικαιολογεί με το γεγονός, όπως τονίζει, ότι η Αυστρία υποστηρίζει την Ελλάδα με την παροχή τεχνογνωσίας για την πρώτη αποδοχή προσφύγων.
Ακόμη η κ. Φέκτερ διατείνεται ότι η επαναπροώθηση γίνεται στη βάση της Συμφωνίας του Δουβλίνου και ως εκ τούτου η ίδια δεν θεωρεί σωστό να θέσει εκτός ισχύος μια τέτοια συμφωνία και εξάλλου, όπως η ίδια προσθέτει, η Ελλάδα δεν μπορεί να αποποιείται της ευθύνης της.
Υπενθυμίζεται πως σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα στη δημόσια Αυστριακή ραδιοφωνία, ο ειδικός εντεταλμένος του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για Ανθρώπινα Δικαιώματα, Αυστριακός Μάνφρεντ Νόβακ, είχε ζητήσει "να μην είναι η Ελλάδα η μόνη που σηκώνει το βάρος των προσφύγων στην Ευρώπη και να διακοπεί άμεσα η επαναπροώθησή τους προς την Ελλάδα στη βάση του αποκαλούμενου "Δουβλίνο-2".
Ο κ. Νόβακ, ο οποίος με εντολή του ΟΗΕ επισκέφτηκε πρόσφατα την Ελλάδα και εξέτασε την εκεί κατάσταση των προσφύγων και των αρμοδίων υπηρεσιών, είχε τονίσει πως, παρόλες τις προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης, οι συνθήκες για τους πρόσφυγες είναι καταστροφικές καθώς οι ελληνικές υπηρεσίες είναι υπερφορτωμένες. (όλες οι δηλώσεις του εδώ)
Ο κ. Νόβακ ζήτησε την παρέμβαση της Ευρώπης και την άμεση διακοπή όλων των επαναπροωθήσεων στη βάση της Συνφωνίας "Δουβλίνο-2", τονίζοντας χαρακτηριστικά πως δεν πρέπει να επιτρέπεται κανενός η επαναπροώθηση στην Ελλάδα, καθώς κάτι τέτοιο αντιβαίνει στο άρθρο 3 της Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, μια και οι συνθήκες κράτησης είναι απάνθρωπες.