Σπύρος Καράβας
“Μακάριοι οι κατέχοντες την γην”: Γαιοκτητικοί σχεδιασμοί προς απαλλοτρίωση συνειδήσεων στη Μακεδονία 1880-1909
Εκδ. Βιβλιόραμα, 318 σ., 18,99 ευρώ
Μπορεί η Ελλάδα να είχε, δυστυχώς, “επτωχεύση” ως κράτος εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 1873 και των δανεικών από την εποχή της επανάστασης του '21, αλλά αυτό δεν ήταν λόγος να παρατήσει τους μεγαλοϊδεατικούς σχεδιασμούς και να επιτρέψει σε νεομφανιζόμενους βαλκανικούς ανταγωνιστές να πάρουν το πάνω χέρι. Το βιβλίο προσθέτει μια ενδιαφέρουσα διάσταση σ' αυτό που η ελληνική εθνική ιστοριογραφία αποκαλεί “Μακεδονικό Αγώνα”. Έτσι, πλάι στον παπά (πατριαρχικό ή εξαρχικό), τον δάσκαλο (ελληνικής ή βουλγαρικής) και τον ένοπλο σύντροφό τους (μακεδονομάχο ή κομιτατζή), έρχεται να προστεθεί στην εικόνα και ο τσιφλικάς. Με αφορμή κείμενα της εποχής, που παραθέτει στο παράρτημα, ο συγγραφέας διερευνά τις προσπάθειες του ελληνικού εθνικισμού να κατοχυρώσει την κυριαρχία του στην οθωμανική Μακεδονία αγοράζοντας μεγάλα κτήματα, σ' ένα πεδίο όπου ο φτωχός ανταγωνιστής δεν μπορούσε να αντιπαραθέσει τα κεφάλαια που είχε τη δυνατότητα να κινητοποιήσει η πτωχεύσασα, πλην όμως με αρκετούς πλούσιος ιδιώτες (ιδιαίτερα ομογενείς), Ελλάς.
Βαρλάαμ Μουχαμπέτης
