«Είμαι η Κωνσταντίνα Κούνεβα». Η κοριτσίστικη φωνή, πίσω απ’ την αρχαιοπρεπή μάσκα με το παραμορφωμένο κατά το ήμισυ πρόσωπο, διαπέρασε σαν ηλεκτρικό ρεύμα τις κερκίδες του σχεδόν γεμάτου Ηρωδείου χθες το βράδυ, στην παράσταση «Ο Προμηθέας στην Αθήνα» των Γερμανών Rimini Protokoll. (από www.enet.gr, της Ι. Κλεφτογιάννη)
Κάτω από τη μάσκα βρισκόταν η Έφη Κιουρτίδου, η οποία ενσαρκώνει την ηχογραφημένη φωνή της άτυχης συνδικαλίστριας, που πρωταγωνίστησε με τρόπο καίριο, ως σύγχρονος Προμηθέας, στην παράσταση, μια πρωτότυπη ζωντανή πληθυσμιακή καταγραφή της Αθήνας, σε διαρκή εύστοχο διάλογο με τους ήρωες της τριλογίας του «Προμηθέα».
“Είμαι άνθρωπος. Είμαι γυναίκα. Είμαι μετανάστρια από την Βουλγαρία. Είμαι 47 ετών και είμαι η Κωνσταντίνα Κούνεβα. Απόψε δεν μπορώ να είμαι μαζί σας. Με αντιπροσωπεύει ένα άλλο άτομο“, ήταν ο ηχογραφημένος χαιρετισμός που συγκλόνισε το κοινό. Μπορεί να απουσίαζε ως φυσική παρουσία, όμως η Κούνεβα ήταν ουσιαστικά παρούσα σε αυτή την ιδιαίτερη, συγκινησιακά φορτισμένη βραδιά. Ήταν ένας από τους 103 ανθρώπους που αντιπροσώπευαν στον “Προμηθέα στην Αθήνα” τον πληθυσμό της πόλης, καλύπτοντας ηλικιακά τη γκάμα από ένα έτος έως 92 χρονών.
“Είμαστε η Αθήνα”, μας συστήθηκε με μια φωνή το πολύχρωμο, πολυεθνικό -από Αλβανία, Ασία, Αφρική, Δ. Ευρώπη, Αν. Ευρώπη – “δείγμα”, που συμπεριελάμβανε αστροφυσικούς, νεφρολόγους, ταξιτζήδες- ψυχολόγους, φανοποιούς-ντελιβεράδες, αντιρρησίες συνείδησης, στατιστικολόγους, εθελοντές, δικηγόρους, μεταφορείς , συμβούλους ανθρωπίνου δυναμικού, ονειροποιούς, μαθητές, φοιτητές, οικοδόμους, συνταξιούχους, κωφάλαλους, ιδρυτικά μέλη της γραμμής SOS , ακτιβιστές, άνεργους και νήπια .”Αντιπροσωπεύουμε όλες τις περιοχές της πόλης”, δήλωσαν, εξαιρώντας πάντως -άγνωστο γιατί;- τον Πειραιά και τη Νομαρχία Δυτικής Αττικής. “Είμαστε 48% άνδρες και 52% γυναίκες”. Είμαστε η Αθήνα γιατί τουλάχιστον τρεις από εμάς δεν είναι καταγεγραμμένοι”, είπαν κάποιοι, για να εισπράξουν το αυθόρμητο χειροκρότημα .
Σιγά σιγά σε μια αδιάρρηκτη σκυταλοδρομία ο ένας μετά τον άλλο, ακόμη και τα συνοδευόμενα μωρά, μας συστήνονταν ενώ, συγχρόνως, δήλωναν τον ήρωα της τριλογίας του Προμηθέα, με τον οποίο ταυτίζονται -Προμηθέα, Ωκεανό, Ιώ, Κράτος, Βία, Ερμή και Ωκεανίδες. Πίσω από την ταμπελίτσα του Προμηθέα, όπως αναμενόταν, στριμώχτηκαν οι περισσότεροι -ανάμεσά τους, και η θαλερή 92Χρόνη κυρία Στέλλα Μαυρογιάννη, με παιδιά, εγγόνια και δισέγγονα που όπως δήλωσε “μας αγαπάει όλους”. Προφανώς, ο ιδεαλισμός περισσεύει στην πρωτεύουσα. Στις εξαιρέσεις, ο παραπονιάρης καλλίφωνος πρώην πρωταθλητής δισκοβολίας και νυν σωφρονιστικός υπάλληλος Γιάννης Μυλωνάς, που ταυτίστηκε με το Κράτος, η κ. Σταυρούλα, μοδίστρα στο επάγγελμα, που αγαπά τις Ωκεανίδες, χωρίς ειδική εξήγηση, τα άτομα που δεν ταυτίζονται με κανέναν αλλά κι εκείνοι που η βούλησή τους συγκρούεται με την πραγματικότητα -όπως η υπάλληλος στο ΕΣΠΑ που ενώ θα ήθελε να ταυτιστεί με τον Προμηθεά “η ζωή με κάνει να ταυτίζομαι με τον Ήφαιστο”, όπως εξομολογήθηκε.
Σιγά σιγά η παράσταση ένα ζωντανό σκηνικό “πείραμα” άλλαξε φόρμα και οι 103 πρωταγωνιστές του και συμπολίτες μας έπρεπε να μοιράζονται ανάμεσα στην κατάφαση (Εγώ) και την άρνηση (όχι εγώ) ενός καταιγισμού από ερωτήματα: Ποιος πιστεύει ότι θα αλλάξει αν αποκτήσει εξουσίας; Ποιος έχει αλλάξει πεποιθήσεις τα 10 τελευταία χρόνια. Ποιος αγαπάει τη μαμά του; (εδώ όλοι σταθήκαν στην ταμπελίτσα με το Εγώ). Ποιος θα σκότωνε για να προστατεύσει την οικογένειά του; Την Αθήνα; Ποιος έχει εμπειρία από πόλεμο;
Στα εμβόλιμα βιωματικά «ιντερμέτζα» ο Γιώργος Ντούρος υπάλληλος της Εθνικής στατιστικής μας μίλησε για τη ζοφερή πραγματικότητα των 5.000 αστέγων της Αθήνας και του 14% των εργαζόμενων φτωχών κι ο αντιρρησίας συνείδησης ο Λάζαρος Πετρομελίδης για τον προσωπικό του Γολγοθά, που συμπεριλάμβανε 16 δικαστήρια και 3 φυλακίσεις.
Η Κούνεβα παρενέβη ακόμη δυο φορές: “Νιώθω σαν να είμαι δεμένη σε έναν βράχο”, ακούστηκε η φωνή της. “Κάθε μια ώρα κάνω θεραπείες”. Η Βουλγάρα που η πολιτική συνείδησή της παρ’ ολίγο να της κοστίσει τη ζωή, μίλησε ξανά στο ρωμαϊκό ωδείο, κάτω απ΄το Παρθενώνα, για τη γυναικεία φωνή που υποδυόταν στο τηλέφωνο την ανδρική απειλώντας τη “αν δε σταματήσεις θα σε σκοτώσουμε”. “Αλλά δεν το πίστεψα”, αποκάλυψε. “Είχαμε ανακαλύψει παρανομίες των εργοδοτών”.
Στην κατακλείδα, ενός θεάματος με την υπογραφή του Φεστιβάλ Αθηνών που είχε την θερμοκρασία, τη δύναμη και την αλήθεια της ζωής, τα 103 άτομα “αγκαλιάστηκαν” κάτω από τα ερωτήματα: “Έχουμε παραβεί ένα νόμο”, “Ξέρουμε πώς τελειώνει η τραγωδία. Ξέρουμε ότι ο Προμηθέας θα νικήσει”.
Η Κούνεβα μπορεί να μην ανέβηκε στη σκηνή, όμως βρέθηκε στο τέλος αυτού του σκηνικού θριάμβου στα παρασκήνια με μαύρα γυαλιά, ένα γλυκό χαμόγελο για να προσφέρει στους Γερμανούς σκηνοθέτες Χέλγκαρντ Χάουγκ και Ντάνιελ Βέτσελ δυο γλαστράκια. Ως ένδειξη ευγνωμοσύνης. Όπως εξηγούσε νωρίτερα σαν μικρό παιδάκι η φωνή της στη σκηνή: “Δεν είχα μιλήσει πολύ και τώρα που μιλάω δε σταματάω”. Έτσι μίλησε για την τραχειοτομή, “το κόσμημά μου που θα το φοράω για χρόνια άγνωστα”, τα μάτια της, που δεν την νοιάζει αν θα είναι ένα ή δυο, δίνοντας ένα μέγιστο μάθημα ψυχικού σθένους κι ανθρωπιάς.
