Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Ιωακείμ Στρουμπής: Ο εαμικός μητροπολίτης που «εκοιμήθη πάμπτωχος»

Αναδημοσίευση από Αυγή.

Μια δεκαετία έχει περάσει από τις 26 Νοεμβρίου 2000, όταν η Εκκλησία της Ελλάδος, με επικεφαλής τότε τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, σε μια αμφιλεγόμενη εκδήλωση με έντονες επικοινωνιακές προθέσεις, με αφορμή την παρουσίαση του αφιερωματικού τόμου Μνήμες και μαρτυρίες από τα χρόνια της Κατοχής, προχώρησε με εξαιρετικά δειλά βήματα στην «αποκατάσταση» των δύο «ΕΑΜικών μητροπολιτών» - εθνοσυμβούλων της ΠΕΕΑ, του Κοζάνης Ιωακείμ και του Ηλείας Αντωνίου

Έχοντας καταγγείλει ως «φαρισαϊσμό» τη δήθεν αποκατάσταση διά της «συγχωρήσεως» (καθώς έτσι η Εκκλησία εφέρετο να συνεχίζει να θεωρεί «αμάρτημα» τη συμμετοχή των ιεραρχών στην Αντίσταση), και οι τρεις οργανώσεις των αντιστασιακών (ΠΣΑΕΕΑ, ΠΕΑΕΑ και ΠΟΑΕΑ) είχαν αρνηθεί να λάβουν μέρος στην τελετή.
Όμως, ακόμη κι έτσι, στην απόφαση περί «συγχωρήσεως» η Εκκλησία λησμόνησε να συμπεριλάβει τον τρίτο θεωρούμενο «ΕΑΜικό μητροπολίτη», τον Χίου Ιωακείμ (Στρουμπή), ο οποίος είχε και αυτός «ανταμειφθεί» για τη συμμετοχή του στην Αντίσταση στο πλάι του λαού της Χίου με έκπτωση από τον μητροπολιτικό του θρόνο, σε μια δίκη-παρωδία το 1946, με πρωταγωνιστή τον τότε αρχιεπίσκοπο και αντιβασιλέα Δαμασκηνό.
Πλήθος παρατυπιών χαρακτήρισαν εκείνο το «ιεροδικείο», με αποκορύφωμα το γεγονός ότι ο Ιωακείμ εσύρθη να δικαστεί από ένα δικαστήριο πρόεδρος του οποίου ήταν ο τότε μητροπολίτης Ύδρας, εναντίον του οποίου ο Ιωακείμ είχε διεξαγάγει ανακρίσεις για το Ανάθεμα του Βενιζέλου -κάτι που αυταπόδεικτα συνιστούσε λόγο εξαίρεσής του.
Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της «δίκης», παίχτηκε εις βάρος του ένα βρώμικο παιχνίδι: Ενώ ο Ιωακείμ είχε καταθέσει αίτηση ανακοπής εκτέλεσης της πρωτόδικης ποινής, η οποία ήταν καθαίρεση, του προτάθηκε να αποποιηθεί κάθε παραπέρα ένδικου μέσου, προκειμένου η ποινή του να μετατραπεί σε έκπτωση. Ο Ιωακείμ, ασθενής, πτωχός και εγκαταλειμμένος, δέχθηκε τον εκβιασμό, προκειμένου «να περισώσει την αρχιεροσύνη» του, όπως γράφει στ’ απομνημονεύματά του.
Το κλίμα των διώξεων κατά του Ιωακείμ συμπαρέσυρε και έναν ακόμη ιερέα της μητρόπολης, τον παπα-Νικόλα Ξενάκη, ανθυπολοχαγό στη Μ. Ανατολή και πατέρα πέντε παιδιών. Καθώς αρνήθηκε να υπογράψει δήλωση μετανοίας, διώχθηκε από τον νέο μητροπολίτη, τον διαβόητο Παντελεήμονα (Φωστίνη), με αποτέλεσμα να εκτελεστεί ως «συμμορίτης» στις 6 Σεπτεμβρίου 1948, στο Γουδί.
Την πατριωτική, αντιστασιακή και κοινωνική - προνοιακή δράση του Ιωακείμ, αλλά και τη συνεχιζόμενη αδικία εις βάρος της μνήμης του από τη μεριά της επίσημης Εκκλησίας, ήρθε να θυμίσει η έκδοση πρόσφατα στη Χίο της βιογραφίας του με τίτλο Ο Μητροπολίτης Χίου Ιωακείμ Στρουμπής. Η κοινωνική του δράση στη Χίο και η δίωξή του (εκδόσεις Άλφα Πι), από τον συγγραφέα Ανδρέα Μιχαηλίδη.
Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου σκιαγραφείται η δράση του ιεράρχη, που γεννήθηκε στα Θυμιανά της Χίου το 1880, οι διώξεις που υπέστη υπηρετώντας στην τουρκοκρατούμενη Ρόδο και τη Μακεδονία (εκεί καταδικάστηκε σε θάνατο), η συμπόρευσή του με την κυβέρνηση Βενιζέλου το 1916, αλλά και το ποιμαντικό και προνοιακό του έργο στο νησί του, όπου το 1924 εκλέγεται μητροπολίτης Καρδαμύλων και στη συνέχεια (1933) Χίου.
Η θητεία του κατά τη διάρκεια της Κατοχής, αλλά και των χρόνων της μισαλλοδοξίας που ακολούθησαν, χαρακτηρίστηκε από ηρωική προσφορά και σπουδαίο κοινωνικό έργο. Προσχωρεί στο τοπικό ΕΑΜ, συνεργάζεται με τον ήρωα της Εθνικής Αντίστασης Ιάσονα Καλαμπόκα, ενώ αγωνίζεται με πάθος για την ανακούφιση των φτωχών και των αδυνάτων -για να υποστεί στη συνέχεια τις διώξεις του κράτους των «εθνικοφρόνων» ως «φιλοκομμουνιστής».
Πικραμένος από τη στάση της επίσημης Εκκλησίας απέναντί του, ο Χίου Ιωακείμ «εκοιμήθη πάμπτωχος» στις 28 Μαρτίου 1950 και τάφηκε στο προαύλιο της εκκλησίας του χωριού του.
Καθώς από τότε συμπληρώνονται 60 χρόνια, στη Χίο είναι κοινή η απαίτηση να τιμηθεί όπως του αξίζει από την πολιτεία, αλλά και να αποκατασταθεί από την Εκκλησία. Αυτό το κοινό αίσθημα εκφράζει, αναμφίβολα, με την επιστολή που απέστειλε στις 11.7.09 προς την Ιερά Σύνοδο ο μητροπολίτης Χίου κ. Διονύσιος:
«Ευσεβάστως αποστέλλομεν Υμίν, συνημμένως, την υπ’ αριθ. 111/2009 ομόφωνον Απόφασιν του Νομαρχιακού Συμβουλίου Χίου, ως και την υπ’ αριθ. 215/2009 τοιαύτην του Δημοτικού Συμβουλίου Χίου, περί αποκαταστάσεως του αειμνήστου πρώην Μητροπολίτου Χίου Ιωακείμ Στρουμπή, συνηγορούντες ενθέρμως όπως αγαθυνθή η Ιερά Σύνοδος και εκγίνη τούτο.
Ήδη, το έτος 2010, συμπληρώνονται 60 έτη από της εις Κύριον εκδημίας αυτού, ημείς δε, από της καταστάσεως ημών εις την Ιεράν Μητρόπολιν Χίου, αδιαλείπτως, εις πάσαν Θείαν Λειτουργίαν, κατά την Μεγάλην Είσοδον, μνημονεύομεν αυτού, εις την οικείαν θέσιν των αειμνήστων Προκατόχων ημών. Ωσαύτως, μετά την Θ. Λειτουργίαν της Πανηγύρεως του Ιερού Ναού Αγίου Ευστρατίου Θυμιανών, εις τον αύλειον χώρον του οποίου ευρίσκεται ο τάφος του, τελούμεν 'Τρισάγιον', τη συμμετοχή των Αρχών και πλήθους πιστών. Έχομεν δε ακούσει εδώ εις την Χίον ότι πολλά καλά επήγασαν εκ του αοιδίμου τούτου Επισκόπου, ο οποίος, σημειωτέον, ότε εκοιμήθη, ήτο πάμπτωχος».