Ο νέος οδηγός αποτελεί άλλη μια προσπάθεια της Βασιλικής Εταιρίας να διαχειριστεί τις αντιφάσεις γύρω από την επιστημονική μελέτη της κλιματικής αλλαγής. Αντιφάσεις που περιπλέκονται σαφώς από τις πολιτικές και οικονομικές διαμάχες γύρω από την κατανομή των συνεπειών από την οικολογική κρίση.
Έτσι, ο νέος οδηγός της Βασιλικής Εταιρίας, με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή: μια σύνοψη της επιστήμης», διαλέγει τη διατύπωση ότι υπάρχουν «σοβαρές αποδείξεις» πως η μεταβολή των ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα λόγω της δραστηριότητας του ανθρώπου - κυρίως η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα - είναι η κυρίαρχη αιτία για την πρόσφατη υπερθέρμανση του πλανήτη.
Σκιαγραφεί, ωστόσο, τις δημόσιες επιστημονικές διαμάχες που εξακολουθούν να μαίνονται, συμπεριλαμβανομένης της διαμάχης για τις μεταβολές της ενέργειας που εκπέμπει ο Ήλιος. Υποστηρίζει επίσης ότι πολλές πλευρές της κλιματικής αλλαγής δεν είναι εύκολα κατανοητές, όπως το πώς συντελείται η τήξη των στρωμάτων πάγου στη Γροιλανδία και Δυτική Ανταρκτική.
Ο οδηγός - για τη συγγραφή του οποίου εργάστηκε πλειάδα διακεκριμένων επιστημόνων υπό την προεδρία του αντιπροέδρου της Βασιλικής Εταιρίας καθηγητή Τζον Πέθικα - είναι δομημένος σε τρία μέρη: οι πλευρές για τις οποίες υπάρχει «ευρύτατη συμφωνία», αυτές για τις οποίες υπάρχει «ευρύτατη συναίνεση αλλά και για τις οποίες συνεχίζει διεξάγεται συζήτηση» και, τέλος, εκείνες οι πλευρές οι οποίες «δεν είναι επαρκώς κατανοητές».
Ο προηγούμενος οδηγός της Βασιλικής Εταιρίας, ο οποίος είχε εκδοθεί το 2007, ήταν, αντιθέτως, δομημένος ως ανασκευή, σημείο προς σημείο, όλων των «παραπλανητικών» επιχειρημάτων για την κλιματική αλλαγή, συμπεριλαμβανομένου του επιχειρήματος ότι τα μοντέλα σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές είναι αναξιόπιστα. Ο καινούργιος δεκαεννιά σελίδων οδηγός - προσβάσιμος στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://royalsociety.org - είναι εν μέρει, σύμφωνα με το BBC, επικαιροποίηση του παλαιού, μετά από τα παράπονα που εξέφρασαν 43 από τα μέλη της εταιρίας, λέγοντας ότι ο προηγούμενος ήταν πολύ οξύς στις διατυπώσεις του.
Η επιφυλακτική στάση των συγγραφέων, όπως αποτυπώνεται στο νέο οδηγό, αφήνει περιθώρια στην εφημερίδα «Τάιμς του Λονδίνου» να κάνει λόγο για ένα προϊόν μιας επανάστασης των 43 επιστημόνων της Βασιλικής Εταιρίας.
Είναι γεγονός ότι στον οδηγό περιλαμβάνεται η διατύπωση «ότι ορισμένες αβεβαιότητες είναι απίθανο να περιοριστούν ποτέ σε σημαντικό βαθμό». Σε άλλο σημείο αναφέρεται ότι «παραμένει η πιθανότητα να ανακύψουν άγνωστες, μέχρι σήμερα, πλευρές του κλίματος και της κλιματικής αλλαγής και να οδηγήσουν σε σημαντικές αλλαγές στην κατανόηση του επιστημονικού αντικειμένου».
Μια προσεκτική ανάγνωση του οδηγού δεν αφήνει, ωστόσο, περιθώρια για παρερμηνείες. Είναι προφανές ότι επιχειρείται να τηρηθεί επιφυλακτική στάση. Αυτό διαφαίνεται στη διατύπωση του συμπεράσματος «δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί επακριβώς το πόσο θα αυξηθεί η θερμότητα της Γης ή το πώς θα μεταβληθεί επακριβώς το κλίμα στο μέλλον, αλλά έχουν γίνει προσεκτικές αποτιμήσεις των πιθανών αλλαγών και των σχετιζόμενων με αυτές αβεβαιοτήτων. Οι επιστήμονες εξακολουθούν να εργάζονται για να περιορίσουν αυτές τις αβεβαιότητες. Η αβεβαιότητα ισχύει και προς τις δύο κατευθύνσεις, εφόσον οι αλλαγές και η επίδρασή τους μπορεί να είναι είτε μικρότερες είτε μεγαλύτερες από αυτές για τις οποίες κάνουν λόγο οι σημερινές προβολές των επιστημόνων».
Η προσέγγιση αυτή δεν σημαίνει, όμως, ότι η Βασιλική Εταιρία υιοθετεί την κριτική που δέχθηκαν επιστήμονες της κλιματικής αλλαγής ότι υπερέβαλαν στα επιστημονικά συμπεράσματά τους, επισημαίνει ο καθηγητής Τζον Πέθικα. «Αν ηχεί επιφυλακτική η έκθεση είναι γιατί επιφυλακτική είναι η Διακυβερνητική Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή», τόνισε ο αντιπρόεδρος της Βασιλικής Εταιρίας.
Δεν φείσθηκε επαίνων για τον οδηγό, ο Μπομπ Ουόρντ του Ερευνητικού Κέντρου Γκράνθαμ. Τον χαρακτήρισε «εξαιρετικό» και «έγκυρη σύνοψη της τρέχουσας κατάστασης των γνώσεων».
Οι κυβερνήσεις παγκοσμίως πρέπει να δράσουν, παρά «την απουσία της τέλειας γνώσης» μας λέει ο οδηγός. Και προειδοποιεί: «οι εν δυνάμει επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι αρκετά σοβαρές ώστε να χρειάζεται να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις».
Πηγή ΑΠΕ-ΜΠΕ